Wat is een grid-interactief gebouw?
Vroeger waren gebouwen passieve consumenten van energie. Nu evolueren ze tot ‘prosumenten’, - ze consumeren én produceren dus energie. Om deze dubbele rol zo efficiënt mogelijk in te vullen communiceren grid-interactieve gebouwen in realtime met het elektriciteitsnet. Het energieverbruik wordt zo automatisch aan de omstandigheden aangepast. Dit gebeurt op basis van slimme sturing, data-analyse, en vaak ook lokale energieproductie (bijvoorbeeld via zonnepanelen) en opslag (bijvoorbeeld batterijen). Vraag en aanbod worden dus veel beter op elkaar afgestemd.
Dit biedt meteen een pak voordelen: een grid-interactief gebouw kan ‘s nachts elektrische auto’s laden of warmtepompen laten draaien. Overdag, bij piekbelasting, reduceert het gebouw net z’n verbruik. Zo bespaar je kosten en vlak je de pieken op het overbelaste netwerk af. Win-win!
Drie kenmerken samengevat:
• Energie-efficiëntie: het verbruik verminderen dankzij digitale optimalisatie.
• Autonomie: zelf stroom opwekken en gebruiken.
• Flexibiliteit: slim inspelen op netbelasting en energieprijzen.
Door deze eigenschappen wordt een gebouw dus niet langer een passieve verbruiker, maar een actieve speler in het energielandschap.
Waarom is dit zo belangrijk voor België?
Ons land elektrificeert in sneltempo. Denk aan de opmars van elektrische voertuigen, warmtepompen, en de groei van hernieuwbare energie. Die evolutie is positief, maar legt ook een enorme druk op onze elektriciteitsinfrastructuur.
Als we niets doen, wordt netcongestie — een overbelasting van het net — een structureel probleem dat onze bedrijfszekerheid en onze klimaatdoelstellingen ernstig in gevaar brengt. In Nederland is het probleem al acuter, maar ook in België voelen we de druk op het net. Daarom is het belangrijk dat we in deze periode van transitie niet alleen focussen op de uitdagingen, maar ook op de kansen! Want die zijn er wel degelijk volop.
Door bestaande gebouwen slimmer te maken en ze actief te laten interageren met het net, kunnen we de piekvraag verlagen, het net stabiliseren en onze afhankelijkheid van fossiele energie verminderen — zonder te moeten wachten op complexe en dure netinvesteringen. Bedrijven die kort op de bal spelen halen daar ook economisch en ecologisch voordeel uit: door het vermijden van dure piekverbruiken, het verminderen van CO2-uitstoot en de verhoogde veerkracht en bedrijfscontinuïteit.
Europese regelgeving als katalysator
De rol van regelgeving in deze transitie mag niet onderschat worden. Binnen de Europese Unie wordt stevig ingezet op verduurzaming en elektrificatie via onder meer de EPBD (Energy Performance of Buildings Directive): deze verplicht lidstaten om gebouwen energie-efficiënter te maken, onder andere via slimme automatisering en energiemanagementsystemen.
Deze regelgeving versnelt niet alleen de vraag naar slimme oplossingen, maar creëert ook nieuwe economische kansen, bijvoorbeeld via subsidies of energiemarkten waarin gebouwen als ‘energieactoren’ kunnen meespelen.
Welke technologieën heb je nodig?
Grid-interactiviteit vraagt om de juiste digitale infrastructuur. Enkele sleutelcomponenten:
• BMS (Building Management System): automatiseert HVAC, verlichting, bezettingsdetectie en meer.
• EPMS (Energy & Power Management System): brengt energieverbruik gedetailleerd in kaart.
• Microgrid Control System: stuurt productie, opslag en verbruik slim aan.
• EV-laadbeheer: optimaliseert laadmomenten op basis van prijs en CO₂-intensiteit.
Al deze systemen zijn vandaag beschikbaar én betaalbaar. We moeten ze gewoon maximaal gaan inzetten. Via oplossingen zoals Energy-as-a-Service kunnen bedrijven bovendien met een veel beperkter investeringskapitaal aan de slag.
Hoe begin je eraan?
Bij Schneider Electric hanteren we een beproefde aanpak in drie stappen:
1. Strategize: breng je huidige situatie en doelstellingen in kaart.
2. Digitize: installeer de juiste technologie en verzamel data.
3. Decarbonize: optimaliseer processen en verminder je CO₂-voetafdruk.
We ondersteunen organisaties bij zowel nieuwbouw als renovatieprojecten — want vooral daar ligt het grootste potentieel. Zeker als je weet dat 70% van de CO₂-uitstoot van een gebouw uit de operationele fase komt!
Het gebouw als energieleverancier
De toekomst is voor mij duidelijk: we evolueren naar een decentraal, digitaal en duurzaam energiemodel. Grid-interactieve gebouwen worden een van de motoren van die transitie. Ze stabiliseren het net, versnellen de uitrol van hernieuwbare energie en ze helpen bedrijven en overheden om hun duurzaamheidsdoelstellingen te halen. De technologie bestaat. De beleidskaders zijn er. De winsten — ecologisch én economisch — zijn groot. Nu is het moment om te schakelen.
Meer weten?
Download onze whitepaper over grid-interactieve gebouwen of ontdek hoe microgrids en energiemanagementsystemen uw gebouw toekomstbestendig.
