Tổng hợp các loại Switchgear (Thiết bị đóng cắt)

Switchgear là một thiết bị điện được sử dụng để kiểm soát, bảo vệ và cách ly mạch điện trong hệ thống. Switchgear thường được sử dụng trong các trạm biến áp, nhà máy điện, hệ thống phân phối điện cùng các ứng dụng công nghiệp khác để đảm bảo an toàn và ổn định cho hệ thống điện. Thông thường, switchgear sẽ bao gồm các công tắc, cầu dao, bảo vệ quá dòng, bảo vệ quá áp, bảo vệ quá tải cùng các thiết bị điều khiển để quản lý luồng điện và ngăn ngừa sự cố xảy ra.

Switchgear luôn đóng một vai trò quan trọng cho việc quản lý và bảo vệ hệ thống điện. Đầu tiên, chức năng quan trọng nhất của switchgear là bảo vệ thiết bị điện khỏi nguy cơ hỏng hóc một cách hiệu quả. Thiết bị đóng cắt trong switchgear sẽ giúp ngắt luồng điện ngay lập tức khi xảy ra sự cố (quá tải, quá áp, hay ngắn mạch), từ đó ngăn ngừa thiệt hại cho các thiết bị và hệ thống khác.

Switchgear cũng cho phép việc sửa chữa và bảo trì hệ thống điện một cách an toàn. Bằng cách ngắt kết nối điện khi cần thiết, switchgear đã tạo điều kiện thuận lợi cho kỹ thuật viên tiến hành bảo trì, kiểm tra và sửa chữa những thiết bị điện mà không phải lo lắng về nguy cơ điện giật.

Switchgear cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ con người hiệu quả bởi khả năng ngắt mạch điện khi xảy ra sự cố. Ưu điểm này đã giúp giảm nguy cơ thương tích và tai nạn đối với những người làm việc xung quanh hệ thống điện.

Switchgear hạ thế thường được sử dụng trong các ứng dụng có điện áp dưới 1000V AC và 1500V DC. Các thiết bị phổ biến trong switchgear hạ thế sẽ bao gồm cầu dao hơi, cầu dao dầu, cầu dao cách điện như air circuit breakers (ACBs), oil circuit breakers (OCBs), earth leakage circuit breakers, miniature circuit breakers (MCBs),... Loại switchgear này thường được sử dụng trong bảng phân phối điện gia đình và các ứng dụng dân dụ.

Switchgear trung thế thường được sử dụng trong hệ thống điện có điện áp từ 3.3 kV đến 33 kV. Switchgear trung thế sẽ bao gồm những thiết bị như cầu dao dầu, cầu dao hơi, cầu dao khí SF6, cầu dao chân không cùng một số loại khác. Loại Switchgear này cũng mang đến khả năng ngắt luồng điện trong điều kiện lỗi, hỗ trợ bảo vệ hệ thống khỏi nguy cơ ngắn mạch và quá tải hiệu quả.

Switchgear cao thế thường được sử dụng trong các hệ thống điện với cao thế hơn 36kV. Những loại công tắc này thường sử dụng khí SF6/ chân không để ngắt luồng điện. Do tổn thất cực lớn có thể xảy ra khi chuyển mạch ở cao thế, nên việc thiết kế switchgear cao thế cần được thực hiện một cách tỉ mỉ, cẩn thận để đảm bảo tính tin cậy và an toàn tuyệt đối cho hệ thống điện.

Để phù hợp với nhu cầu sử dụng cụ thể, người dùng có thể lựa chọn các loại switchgear như sau:

• Switchgear hạ thế (LV): Thích hợp khi sử dụng trong các ứng dụng gia đình và công nghiệp nhỏ để bảo vệ và điều khiển hệ thống điện điều hành.
• Switchgear trung thế (MV): Thường được sử dụng trong nhà máy sản xuất, hệ thống phân phối điện để quản lý và bảo vệ các thiết bị điện ở mức điện áp trung thế.
• Switchgear cao thế (HV): Sẽ dành cho các nhà máy điện, đường dây truyền điện cao áp nhằm đảm bảo an toàn và bảo vệ hệ thống điện ở mức cao thế.

Với sự phân loại dựa trên nhu cầu sử dụng rõ ràng, việc lựa chọn switchgear phù hợp cũng sẽ giúp đảm bảo hiệu suất và an toàn cho hệ thống điện của người tiêu dùng hơn.

Sẽ tùy thuộc vào những yêu cầu cụ thể và môi trường lắp đặt, mà việc lựa chọn loại switchgear phù hợp theo vị trí sẽ hỗ trợ đảm bảo hiệu suất hoạt động và bảo vệ cho hệ thống điện một cách tốt nhất:

Switchgear ngoài trời thường được ưu tiên sử dụng cho các ứng dụng cần lắp đặt trong môi trường ngoài trời. Cấu trúc của switchgear ngoài trời thường được thiết kế đặc thù để có thể chống chịu được các yếu tố thời tiết như mưa, gió, nhiệt độ và các điều kiện khí hậu đa dạng khác. Một số loại switchgear ngoài trời mà bạn có thể tham khảo bao gồm: cầu dao pad-mounted, metal-enclosed, và vault hoặc subsurface switchgear.

Switchgear trong nhà thường được lắp đặt bên trong nhà hoặc trong các không gian đóng kín như hệ thống phân phối điện tại nhà máy/ tòa nhà. Loại switchgear này thường có cấu trúc bảo vệ các thành phần bên trong và ngăn rò rỉ điện hữu dụng. Switchgear trong nhà thường sẽ có các loại như: metal-clad, gas-insulated, hay air-insulated switchgear; Sẽ tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của hệ thống điện mà người dùng có thể lựa chọn loại switchgear thích hợp.

Switchgear ngầm sẽ được dùng khi không gian lắp đặt có tính hạn chế hoặc cần yêu cầu tính thẩm mỹ cao. Các switchgear ngầm thường có cấu tạo chịu được áp lực môi trường từ đất và chống lại những yếu tố bên ngoài tốt. Loại switchgear này sẽ bao gồm những thiết bị được lắp dưới mặt đất như pad-mounted switchgear, nhằm phục vụ cho các ứng dụng yêu cầu không gian trưng bày hoặc không ảnh hưởng đến cảnh quan.

Switchgear AC được ra đời nhằm mục đích xử lý dòng điện xoay chiều (AC) trong hệ thống điện. Loại switchgear này thường được sử dụng cho các ứng dụng tương thích với điện áp và tần số AC như phân phối điện, bảo vệ hệ thống, và điều khiển quá trình sản xuất. Loại switchgear AC thường sẽ có khả năng ngắt luồng dòng điện AC khi có sự cố quá tải, ngắn mạch để xảy ra nhằm đảm bảo an toàn và tính ổn định cho hệ thống.

Switchgear DC có khả năng xử lý dòng điện một chiều (DC) trong hệ thống điện hiệu quả. Loại switchgear này thường được sử dụng trong các ứng dụng yêu cầu dòng điện DC như hệ thống năng lượng tái tạo, xe điện, và thiết bị di động dùng pin. Bên cạnh đó, loại switchgear DC cũng mang đến tính năng chuyển đổi, điều khiển và bảo vệ dòng điện DC nhằm đảm bảo hoạt động hiệu quả của hệ thống và bảo vệ thiết bị khỏi hỏng hóc do dòng điện không ổn định gây ra.

Bằng cách phân tích chi tiết các loại thiết bị đóng cắt theo vật liệu cách nhiệt, người dùng sẽ có thể chọn lựa được loại thiết bị phù hợp với yêu cầu kỹ thuật và môi trường vận hành của họ:

Thiết bị đóng cắt cách điện bằng không khí là loại phổ biến với công năng cách điện tự nhiên. Không khí sẽ được sử dụng như một chất cách điện chính trong quá trình đóng cắt và cách điện giữa các phần tử quan trọng. Thiết bị đóng cắt điện sử dụng không khí thường sẽ dễ bảo dưỡng và có chi phí thấp hơn so với các loại vật liệu cách điện khác.

Một ưu điểm có thể khiến người dùng thích thú về loại Switchgear này chính là những thiết bị sử dụng khí SF6 thường có kích thước nhỏ gọn và rất tiết kiệm không gian lắp đặt. Việc ưu tiên sử dụng khí SF6 để cách điện giữa các phần tử trong thiết bị là một trong những cách tiếp cận phổ biến của thiết bị đóng cắt điện bằng khí. Vì khí SF6 sẽ cung cấp độ cách điện cao, ổn định và có khả năng chống chịu chập cháy tốt.

Cách điện bằng dầu là một lựa chọn truyền thống cho các thiết bị đóng cắt. Vì dầu sẽ cách điện hiệu quả và giúp làm mát thiết bị ở mức độ đáng tin cậy. Tuy nhiên, việc bảo dưỡng dầu như thế nào là hợp lý, quản lý chất thải dầu và các vấn đề môi trường phát sinh khác sẽ chính là những thách thức lớn khi sử dụng thiết bị đóng cắt cách điện bằng dầu mà bạn nên lưu tâm.

Sử dụng chân không là một phương pháp hiệu quả để cách điện giữa các phần tử trong thiết bị đóng cắt. Chân không sẽ loại bỏ các phân tử khí hiệu nghiệm và nhanh chóng nên có khả năng giảm chập điện trong quá trình vận hành hữu hiệu. Tuy nhiên, những thiết bị đóng cắt cách điện chân không này thường đòi hỏi công nghệ và thiết bị chuyên biệt để tạo ra môi trường chân không sao cho ổn định và an toàn tuyệt đối.

Việc phân loại thiết bị đóng cắt theo thiết kế sẽ giúp người dùng lựa chọn được loại thiết bị phù hợp với yêu cầu cụ thể của họ và đảm bảo hoạt động hiệu quả cũng như an toàn cho hệ thống điện hơn.

Thiết bị đóng cắt bằng kim loại thường được chế tạo từ các vật liệu như: thép, nhôm, hoặc đồng. Điều này sẽ cung cấp độ bền cao và khả năng chống ăn mòn tốt cho thiết bị. Vì lẽ đó mà các loại Switchgear bằng kim loại thường được trưng dụng trong các ứng dụng công nghiệp có môi trường khắc nghiệt và yêu cầu độ tin cậy cao.

Là loại thiết bị có vỏ bọc bằng kim loại vững chắc để bảo vệ các thành phần bên trong bền vững hơn. Nhờ đó mà loại thiết bị đóng cắt bọc kim loại này sẽ cung cấp sự an toàn và bảo vệ nhất định cho các bộ phận quan trọng bên trong. Và chính vì những lý do quá thuyết phục ấy mà Switchgear bọc kim loại thường được dùng phổ biến trong những môi trường công nghiệp cần độ cách điện và độ an toàn cao.

Thiết bị đóng cắt gắn trên Pad là loại thiết bị được lắp đặt trực tiếp lên mặt đất, thường xuất hiện tại môi trường ngoài trời hoặc nơi có không gian hạn chế. Thiết kế này sẽ hỗ trợ tiết kiệm không gian, dễ bảo dưỡng và thường được sử dụng trong hệ thống phân phối điện hoặc trạm biến áp.

Trong thế giới công nghệ ngày nay, việc lựa chọn và sử dụng đúng loại switchgear không chỉ hỗ trợ đảm bảo hiệu suất tối ưu của hệ thống điện mà còn giúp bảo vệ nguồn điện và thiết bị khỏi các nguy cơ tiềm ẩn xảy ra. Hy vọng rằng bài viết trên đã đem đến cho người đọc cái nhìn tổng quan về các loại switchgear phổ biến và giúp cho việc lựa chọn loại switchgear nào phù hợp cho nhu cầu sử dụng sẽ trở nên dễ dàng hơn.